Domingo Agirre
(Ondarroa, 1864 - Zumaya, 1920)
Gure idazleen artean ezagunenetarikoa. Abade on, ixil eta zintzoa: bere bizitzarik geiena Zumaia'n emon eban, mojen kapellau. Euskaltzaindikoa. Idazle txukuna, garbia. Izlaria be ez ei zan edozelangoa; olerkari lez be ezta basterrean iztekoa... Beste lantxu askoren artean, iru obra andi itxi deuskuz: 1) «AUÑEMENDIKO LOREA» (1898), bizkaieraz. Gaia: andikaldeko Euskalerria, VII-garren mendean... Oraintsu argitaratu dau, barriro, «Auñamendi» Liburutegiak.
2) «KRESALA» (1906): bere Ondarrua'ko gatza ta bizitza itxi deuskuz, bizkaieraz, nobela eder onetan.
3) «GAROA» (1912): gure baseritar-artzaiñen bizimodua, gipuzkeraz, euskera ugari, gozo, atsegiñean... Txomin Agirre'n gaiak eta idaz-tankera beste aldi batekoak dituzu, bear bada; baiña bere euskerea beti-betikoa. Maixurik onena!...